Dulce de leche Uruguay ve Arjantin’in en meşhur tatlısı. Öyle ki, insanlar onu kahvaltılarında ekmeklerine sürerek güne başlayıp, daha sonra akşam üzeri pancake’leri ve waffle’larıyla da yiyebiliyorlar. Pastalarının, keklerinin, paylarının, bildiğiniz ne kadar hamur işi varsa onunla buluşturup tüketebiliyorlar. Onun karamelize tadı, içine girdiği her şeye farklı bir büyü katıyor gibi… Hamur işinden uzak durmak istiyorsanız onu muzla, çikolatayla ve hatta dondurmanın içinde de tadabilirsiniz. Peki bu popüler lezzetin hikayesi nedir? Bir de elbette, nasıl yapılır?
Dulce de leche sütün karamelize edilmesiyle meydana geliyor. Geleneksel yöntemlerde süt, şeker ve vanilya ile yapılır ama günümüzde doğal tatlandırıcılar ile yapılanları bile mevcuttur. Aslına bakarsanız tadı karamele çok benzer ve kendi mevcut sıcaklığında yapışkan/akışkan bir yapısı vardır. Isıtılarak neredeyse sıvı olacak halde de tüketilebilir ve böylece tatlıların üzerine dökülebilir.
Şimdi biraz da işin köklerine inelim… Uruguay, Arjantin, Şili, Kolombiya ve Peru, Latin Amerika’daki ‘dulce de leche’nin orijinini paylaşamayan ülkelerden birkaçı. Milli bir mesele haline gelen bu tatlı 2003 yılında Arjantin tarafından, UNESCO’dan da önce kültürel miras olarak dünyaya duyuruluyor ama Uruguay araya giriyor ve tatlının iki ülkeyi kapsayan ‘Río de la Plata’ bölgesine ait ‘gastronomi mirası’ olması gerektiğini vurguluyor. Sansasyonel tatlının nasıl ortaya çıktığının hikayesi de, onu sahiplenen ülkeler tarafından değişkenlik gösteriyor elbette. Ortak noktaları; her hikayenin 19’uncu yüzyılın başına dayanması. Latin Amerikalıları bir kenara koyarsak, tatlıda hak iddia eden başka Avrupalılar, 1804 yılında Napolyon’un aşçısının sütü ve şekeri fazla pişirmek suretiyle dulce de leche’yi yanlışlıkla icat ettiğini bile söylüyorlar. Tarihçi Daniel Balmaceda, dulce de leche’nin kökeninin Endonezya olduğunu, Filipinler’e 16. yüzyılda geldiğini belirtiyor. İspanya’nın işgalinden sonra ise tatlının İspanya’ya taşındığını ve daha sonra da oradan Amerika’ya geçtiğini belirtiyor.
Bu zamanda kadar onlarca yoldan geçen ve yapımı farklılaşan, ‘paylaşılamayan’ dulce de leche’yi şimdi global markaların ambalajları altında bulabiliyorsunuz.
..Mesela bu efsane tatlı, size sadece bir Macrocenter uzakta!
