Bu terimleri çevremizde çok sık duymaya başladık. Ancak aralarındaki farkı ve ne kadar önemli olduklarını atlayabiliyoruz bazen. Aslında iki terimin de amacı “çöp” diye adlandırılan atıkların tekrar kullanıma alınabilmesi ve değerlendirilebilmesi. Ülkeler zenginleştikçe çöp oranları gitgide artıyor. Bu durum tüketim toplumlarının ve kentsel yaşamın kaçınılmaz gerçeği.
GERİ DÖNÜŞÜM
“Geri dönüşüm” kısaca, bazı kullanım dışı ve değerlendirilebilen atıkların çeşitli kimyasal ve fiziksel yöntemlerle hammaddeye dönüştürülüp tekrardan üretime kazandırılmasıdır.Örneğin; cam, kağıt, alüminyum, plastik ve elektronik atıklar geri dönüştürülebilir atıklardır. Atıkların içindeki geri dönüştürülebilir malzemelerin çok büyük bir kısmı evsel atıkların ambalajlarıdır. Sadece Türkiye’de yılda 26 milyon ton atık evsel atık oluşuyor. Bu sayı gelişmişlik düzeyiyle doğru orantılı bir şekilde değişiyor. Yani gelişmişlik düzeyi arttıkça atık rakamları artıyor. Ancak ülkeler artık geri dönüşümün farkında. İsviçre, atıklarının %99’u gibi büyük bir oranı, ekonomiye ve çevreye yeniden kazandırıyor. Enerji üretiliyor veya yeniden hammadde haline getiriliyor. Çin de geri dönüşüm ekonomilerinin yıldızlarından biri. Türkiye’de ÇEVKO (Çevre Koruma ve Ambalaj Atıkları Değerlendirme Vakfı) ambalaj atıklarının düzenli geri kazanımı için çalışmalar yürütüyor. Geri dönüşümlerin sonucunda elyaf tekstil ürünleri, mobilya yan ürünleri, su boruları üretimi yapılabiliyor ve çevre kirliliği de önlenmiş oluyor.
İLERİ DÖNÜŞÜM
Ömrünü tamamlamış, artık kullanılmayacak durumda olan eşyaların asıl amacından tamamen farklı biçimde tekrardan kazanılma sürecine “Upcycling” yani “İleri Dönüşüm” ismi veriliyor. İleri dönüşüm atılacak durumda olan ürünlerden yeni ve çevreye duyarlı eşyalar elde edilmesini sağlayan bir sürdürülebilirlik kavramı. Kırılmış eşyalarınızdan, eski kıyafetlerinize her kullanmadığınız eşyayı tekrardan hayata geçirebilir ve doğaya verilen zararı önemli ölçüde azaltabilirsiniz.
Geri dönüşüm, tekrardan bir imalat süreci içerirken, ileri dönüşüm tekniği artık kullanmadığınız ürünlere bir düzenleme yaparak amacından farklı kullanım imkanı sunuyor. Bu sayede enerji tüketimini büyük bir miktarda engellemiş oluyor ve “Çöp” kavramını ortadan kaldırıyor.
Yeni #MacroFriends’imiz Banu Uğural, Atma Kullan Projesi kapsamında “İleri Dönüşüm” üzerine atölye çalışmaları yapan bir sanatçı. MacroFriends ’imizin, atmayıp kullandığı birçok ürünü atölyede tekrardan canlandırmasına hep birlikte tanıklık edeceğiz.
Unutmayın çöp diye bir şey yoktur! Bu aydan itibaren her ay macromore.com’da!
